Veelgestelde vragen

In het overzicht van subsidiemogelijkheden staat per subsidie een uitgebreide beschrijving van de voorwaarden en stappen. Neem voor het indienen van de aanvraag nauwkeurig de regeling door. Hierin staat puntsgewijs aan welke voorwaarden een organisatie moet voldoen en op basis van welke criteria het project wordt beoordeeld. 

Het Modelcontract schept voor alle parijen duidelijkheid, en kun je vinden op de website van de Auteursbond. 

Zorg ervoor dat bij alle publieksuitingen die verband houden met het gesubsidieerde literaire project, de naam en het logo van het Nederlands Letterenfonds worden vermeld. Je vindt alle versies van het logo hier.

Aanvragers die in België wonen dienen hun aanvraag in bij Literatuur Vlaanderen. Als je in een ander land woont, maar je vertaling wordt in het Nederlands door een Nederlandse uitgever gepubliceerd, kun je bij het Letterenfonds aanvragen.

Het Letterenfonds verstrekt alleen subsidies in euro's. Als aanvrager in het Caribisch deel van het Koninkrijk (Aruba, Bonaire, Curaçao, Saba, Sint-Eustatius, Sint Maarten) kan het zijn dat je met andere valuta werkt, zoals de Antilliaanse gulden, Arubaanse florin of Amerikaanse dollar. Om daarmee om te gaan, vind je hier een handleiding.

Verschijnt het resultaat een maand voor de besluitvorming van de ronde (normaal gesproken de eerste ronde in eind april, de tweede eind juni en de derde eind september) dan mag het nog worden nagestuurd en kan het een rol spelen in de behandeling van de aanvraag. Heb je geen tweede met een projectsubsidie ondersteund project lopen, dan kan de aanvraag ook in behandeling worden genomen vooruitlopend op publicatie en beoordeling van het resultaat. In de regel ontvang je dan hetzelfde subsidiebedrag als de laatste keer toegekend in dat genre.

Bij de toekenning van het projectsubsidie wordt bij het bepalen van de hoogte ervan onder meer rekening gehouden met het beschreven werkplan. Als het plan tijdens het schrijven van het boek of het toneelstuk ingrijpend wijzigt kun je een schriftelijk verzoek tot een herbestemming van de werkbeurs voor het nieuwe project indienen.
Als je besluit een met een subsidie gehonoreerd project te stoppen, moet je dat zo snel mogelijk schriftelijk doorgeven aan de directeur-bestuur. De directeur-bestuur zal dan – eventueel na het inwinnen van advies bij de Adviescommissie werkbeurzen schrijvers – besluiten of en op welke wijze het subsidiebesluit wordt gewijzigd. Redelijkheid staat bij het besluit voorop.

De aanvraag van de ontwikkelbeurs is gekoppeld aan de aanvraag voor projectsubsidies voor publicatie voor schrijvers van literair werk. Er kan echter maximaal één keer per jaar één ontwikkelbeurs worden aangevraagd.

Voor adviezen over de financiering van een project, marktontwikkeling en ondernemen kun je terecht bij Cultuur+Ondernemen.

Dit verschilt per subsidie en vind je specifiek terug op de subsidiepagina.

Voor poëzie geldt een ander honorarium (gebaseerd op te vertalen regels en/of gedichten) dan voor proza. De Auteursbond en de Literaire Uitgeversgroep (onderdeel van de Mediafederatie) maken jaarlijks afspraken over de gangbare honoraria en kunnen je hier meer over vertellen.

In bijzondere gevallen kan voor een omvangrijke poëzievertaling een afwijkend contract worden afgesloten. Het moet dan gaan om poëzievertalingen waarbij het volgen van het minimumtarief de exploitatie van de uitgave onmogelijk maakt en waarbij de uitgever geen andere subsidiemogelijkheden (zoals productiesubsidies van buitenlandse fondsen of organisaties) voor de uitgave heeft. Bij dit soort bijzondere omstandigheden kun je het best altijd vooraf contact opnemen met een van de subsidiespecialisten van het fonds; ook om te horen wat de minimale honoreringseisen zijn waaraan een contract moet voldoen. Houd er rekening mee dat als het honorarium van de uitgever anders is, de subsidie van het Letterenfonds ook een ander tarief heeft.

De omvang van je vertaling staat in je contract: bij proza in aantal woorden, bij poëzie in aantal regels en/of gedichten. Als je samen aan een vertaling werkt, wordt ook de verdeling in aantal woorden in het contract vastgelegd. Je kunt alleen aanvragen voor jouw deel van de vertaling.

Bij het opstellen van een Modelcontract voor literaire vertalingen wordt normaal gesproken gekeken naar het aantal woorden in de oorspronkelijke taal om het vertaalhonorarium te bepalen. Maar voor talen die heel anders zijn dan het Nederlands, is dit niet altijd eerlijk; bijvoorbeeld bij talen die worden geschreven in karakters (Chinees, Japans) of agglutinerende talen (Hongaars, Turks). Het is gebruikelijk dat dan het woordental in het contract wordt bepaald op grond van de (te verwachten) omvang van de in het Nederlands vertaalde tekst en niet volgens het aantal woorden van de brontekst. Houd daar bij de opstelling van je contract rekening mee. De Auteursbond kan algemene richtlijnen geven voor verschillende talen.

Voor je aanvraag is het verder nog van belang om te weten dat positieve besluiten worden gebaseerd op het aantal woorden (of: regels/gedichten) in het vertaalcontract. Dit kan later niet meer worden aangepast of bijgesteld.

Als de vertaling die je doet behoorlijk moeilijk is, kun je naast de basissubsidie ook een extra vergoeding aanvragen. Je moet dan wel een uitleg geven waarom het zo lastig is. Omdat het soms moeilijk is om te weten hoe zwaar de vertaling is als je net begint, mag je tot zes weken na de deadline van de aanvraagperiode de tijd nemen om de extra vergoeding aan te vragen of te motiveren. Belangrijk: je ontvangt alleen een toeslag als je deze zelf hebt aangevraagd.

Een motivering voor een moeilijkheidstoeslag bestaat idealiter uit twee delen: een vertaald fragment en het bijbehorende fragment uit de brontekst (samen 1 à 2 blz.), en daarnaast een toelichting op de gemaakte vertaalkeuzes en de problemen die je daarbij tegenkwam. Je kunt daarin voorbeelden van moeilijkheden in het vertaalde fragment markeren en daarbij opmerkingen plaatsen. Je kunt er ook voor kiezen om niet één vertaald fragment te selecteren, maar puntsgewijs de vertaalproblemen op te noemen en bij elk punt een voorbeeldzin/kort voorbeeldfragment te citeren (brontekst + (voorlopige) vertaling).

Voor het bepalen van de vertaalproblemen kun je eventueel deze checklist gebruiken:

• Vergt de zinsbouw veel inventiviteit van de vertaler?

• Bevat de tekst lastig vertaalbare kernbegrippen?

• Is er in de tekst sprake van veel verschillende genres?

• Bevat de tekst grote of subtiele registerverschillen, dialect of zelfbedachte taal?

• Wordt er veel met klankeffecten gespeeld?

• Bevat de tekst realia of verwijzingen die extra research of een inventieve omzetting vereisen?

Deze tekstkenmerken maken een vertaling niet per definitie bovengemiddeld moeilijk. Bij het bepalen van de moeilijkheidsgraad kijkt de adviescommissie ook naar de frequentie, complexiteit en diversiteit van de vertaalproblemen en houdt zij rekening met taalkundige verschillen en de afstand tussen bron- en doelcultuur.

Voor het schrijven van een voor- of nawoord kun je een toeslag ontvangen als de uitgever daar ook een extra honorarium voor uitbetaalt. Dat honorarium voor het voor- of nawoord moet zijn opgenomen in je vertaalcontract. Het Letterenfonds ziet een voor- of nawoord als een meerwaarde: het biedt literair vertalers de mogelijkheid om hun werk, keuzes en expertise zichtbaar te maken.

Als je een bloemlezing samenstelt, of een (oudere) tekst vertaalt waar toelichting bij nodig is, kun je een selectie/editietoeslag aanvragen. Die toeslag is bedoeld als vergoeding voor de extra tijdsinvestering die de selectie/editiewerkzaamheden van je vragen. Gaat het om editiewerkzaamheden, dan vragen we je om aan te geven welke vorm die krijgen en hoeveel extra tijd je ervoor nodig hebt (boven op het gebruikelijke vertaalwerk). Annotaties vallen ook onder editiewerkzaamheden: als je die maakt, geef je aan of je bestaande noten overneemt, gedeeltelijk aanpast of zelf toevoegt.

Maak je een selectie, dan licht je je keuze toe en beschrijf je hoe je hierbij te werk gaat, en geef je ook een indicatie van de extra tijd die ermee gemoeid is.
Voor beide toeslagen geldt: je ontvangt alleen een toeslag als je deze zelf hebt aangevraagd.

Onder een reguliere, literaire uitgever wordt vooral verstaan dat de uitgever voldoet aan een aantal vereisten. Denk hierbij aan: het verstrekken van een Modelcontract, de samenstelling van de redactie en de fondsaanbieding.

De presentatiepartner is een literaire of culturele organisatie in Nederland die jou een (fysiek of digitaal) podium biedt en die je tijdens je creatieve proces ondersteunt.

De presentatiepartner wordt geaccepteerd wanneer deze een meerjarige of incidentele subsidie voor literaire projecten van het Letterenfonds heeft ontvangen. Door deze voorwaarde te stellen wordt de kwaliteit van het podium geborgd. Hoe weet ik of mijn presentatiepartner gesubsidieerd werd door het Letterenfonds?

Daarnaast kunnen ook professionele producenten die niet door het Letterenfonds ondersteund worden presentatiepartner zijn. Ook literaire uitgeverijen kunnen presentatiepartner zijn, ook al kun je binnen deze regeling geen aanvraag doen voor een boek. Bij de beoordeling van jouw aanvraag zal in beide gevallen wel worden getoetst of deze presentatiepartner aannemelijk maakt dat ze jouw literaire product een goed podium kunnen bieden en zorg zullen dragen voor voldoende pr en publieksbereik.

Ja, dat kan. Uiteraard moet je dan voldoen aan de voorwaarden van de regeling Projectsubsidies voor literaire vertalingen. Deze regeling kent een inhoudelijke toetsing en adviseringstraject. Als je een starters- of ontwikkelbeurs hebt gekregen, betekent dat dus niet dat je automatisch ook een projectsubsidie zult ontvangen.

De toekenningen worden gepubliceerd onder Toekenningen op het Nederlandstalige gedeelte van deze website, in de digitale nieuwsbrief, en in het jaarverslag van het Letterenfonds, zie Publicaties op deze website.

Het Letterenfonds is een zelfstandig bestuursorgaan en valt onder de Algemene wet bestuursrecht. Dit betekent dat aanvragers bezwaar kunnen maken als zij het niet eens zijn met een besluit. De termijn waarbinnen een aanvrager bezwaar kan maken bedraagt zes weken na de dag waarop de beslissing is bekendgemaakt. Na het verstrijken van bovengenoemde termijn bestaat geen gelegenheid meer om een bezwaarschrift in te dienen.

Lees verder

We vragen je de ondersteuning van het fonds te vermelden. Als je bijvoorbeeld een fragmentvertaling maakt en die naar uitgevers opstuurt, kun je daarin de volgende zin opnemen: Deze fragmentvertaling is mede tot stand gekomen door een ontwikkelbeurs van het Nederlands Letterenfonds. Kijk voor meer informatie hier.

We verwachten geen verslag na afloop. Als je later een (volgende) aanvraag doet in het kader van de regeling Projectsubsidies voor literaire vertalingen vragen we je wel toe te lichten of, en zo ja, op welke wijze de ontvangen starters- of ontwikkelbeurs heeft bijgedragen aan je eigen ontwikkeling. Deze toelichting gebruiken we alleen om ons eigen werk te evalueren. Deze terugblik staat helemaal los van de nieuwe aanvraag en de beoordeling daarvan.