Erkenning als literair vertaler

20 februari 2024

Het Nederlands Letterenfonds hecht veel belang aan de kwaliteit van vertalingen: het succes van een boek in het buitenland is mede daarvan afhankelijk. Samen met Literatuur Vlaanderen beheren we een databank met geaccrediteerde literair vertalers uit het Nederlands in ruim veertig talen, die door specialisten zijn beoordeeld. De accreditatie houdt in dat hun vertaalwerk positief is beoordeeld door specialisten. Deze beoordeling kan plaatsvinden naar aanleiding van een subsidieaanvraag van een buitenlandse uitgeverij (Translation Grant) of op verzoek van de vertaler zelf.

Beoordeling van het werk in het kader van een vertaalsubsidieaanvraag

Als een buitenlandse uitgeverij met je wil samenwerken om een vertaling van een Nederlandse schrijver uit te brengen en het Letterenfonds nog niet bekend is met je werk, kan de uitgeverij een aanvraag indienen voor een vertaalsubsidie (Translation Grant). We kunnen dan mogelijk vragen om een proefvertaling, die we zullen laten beoordelen door externe adviseurs. Dit helpt ons om te beslissen over de vertaalsubsidie en om te kijken of je in aanmerking komt voor accreditatie. Let op: alleen de buitenlandse uitgever kan een aanvraag indienen voor vertaalsubsidie.

Beoordeling van het vertaalwerk op eigen verzoek

Elk jaar nemen we een beperkt aantal accreditatie-verzoeken in behandeling die niet gerelateerd zijn aan een geplande boekuitgave. Hiervoor hanteren we een aantal voorwaarden.

Het inzenden van een proefvertaling wordt gezien als een proeve van bekwaamheid die maximaal drie keer kan worden afgelegd. Het is dus van belang om het moment van de proefvertaling weloverwogen te kiezen — om een spontane aanvraag in te dienen, moet je al een literaire vertaalopleiding (of andere relevante letterkundige opleiding) hebben afgerond én aantoonbaar (minstens) één van de volgende stappen hebben gezet in het opbouwen van een loopbaan als literair vertaler:

  • Je hebt al een of meerdere gepubliceerde (literaire) vertalingen op je naam (uitgegeven door een erkende uitgeverij of gepubliceerd in een literair tijdschrift);

  • Je hebt een Ontwikkelingstraject van het Expertisecentrum Literair Vertalen gevolgd, of een van hun vertaalcursussen/workshops;

  • Je hebt deelgenomen aan een vertaalworkshop georganiseerd/gefinancierd door het Nederlands Letterenfonds. Denk o.a. aan de Vertaaldagen, The Chronicles/De Vertalersfabriek, het Nederlands-Engels mentoraatprogramma van de American Literary Translators Association (ALTA), workshops in het kader van een van onze campagnes.

Procedure

Op basis van jouw ervaring wordt gekeken of je eerst een korte standaardtekst als proefopdracht moet vertalen, of dat je mogelijk direct in aanmerking om een langer fragment (ongeveer tien pagina's) te vertalen. Dit gaat om een zelfgekozen titel, binnen het genre waarvoor je geaccrediteerd wilt worden. Let op: je kunt niet gelijktijdig voor meerdere genres aanvragen, de gekozen tekst moet van literaire kwaliteit zijn en mag nog niet in de doeltaal zijn verschenen. Om een idee te krijgen van de literaire teksten waar het Letterenfonds zich op richt, kun je onze promotionele brochures bekijken. In de Vertalingendatabase kan worden gecontroleerd of een boek al in de betreffende taal is verschenen.

Deadlines

Onafhankelijke aanvragen worden twee keer per jaar geëvalueerd: na 15 oktober en na 15 april. Of we de aanvraag in behandeling nemen, hoor je uiterlijk binnen zes weken na de genoemde data. Nadat we de proefvertaling hebben ontvangen, kan het acht weken duren voordat je een beoordeling (of beoordelingen) ontvangt. Hou er rekening mee dat we afhankelijk zijn van de beschikbaarheid van externe adviseurs en dat de proefvertalingen gebonden aan de aanvraag van een uitgever altijd voorrang krijgen bij het beoordelen.

Leidt de beoordeling niet tot accreditatie, dan kun je na één jaar een nieuw onderbouwd verzoek tot beoordeling indienen. Toon in dat geval aan welke stappen je hebt gezet om jezelf te ontwikkelen als literair vertaler (denk hierbij aan de eerder genoemde voorwaarden).

Veelgestelde vragen

Start je aanvraag

Camilla Pargentino